Τα τελευταία χρόνια δεχόμαστε καταιγισμό πληροφοριών σχετικά με την ανάπτυξη μιας νέας μορφή τεχνολογίας, της «Βιοτεχνολογίας» ή αλλιώς, «Γενετικής», που θα κυριαρχήσει και θα σφραγίσει τον 21ο αιώνα. Οι ανακαλύψεις και οι μέθοδοι της βιοτεχνολογίας υπόσχονται λύσεις για πολλά προβλήματα της ανθρωπότητας. Η αρχή έγινε πριν από περίπου 50 χρόνια με την ανακάλυψη των κωδικοποιημένων βιβλίων της κληρονομικότητας στον πυρήνα των κυττάρων και ιδιαίτερα στα χρωματοσώματα, που δεν είναι άλλα από τις πολυσυζητημένες αλυσίδες του DNA, χημικές δηλαδή ουσίες, που περιέχουν γραμμένες σε κώδικα αυτές τις πληροφορίες. Από τότε, οι εξελίξεις ακολούθησαν ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Ο κώδικας "έσπασε" και έτσι σήμερα όλοι μας ακούμε για γονίδια, για επεμβάσεις στο γονιδίωμα, για κλωνοποίηση και ευγονική, χωρίς ίσως, οι περισσότεροι από εμάς να γνωρίζουμε τι κρύβεται πίσω από αυτά. Με απλά λόγια, η Γενετική μας δίνει τη δυνατότητα να καταλάβουμε τη βιολογία ως σύνολο πληροφοριακών διαδικασιών και καθώς τις τελευταίες δεκαετίες εξελίσσεται ραγδαία, έχει ήδη αρχίσει να μας οδηγεί στην κατανόηση των μηχανισμών που κρύβονται πίσω από τις ασθένειες και τη διαδικασία γήρανσης και μας παρέχει τα εργαλεία που είναι απαραίτητα για να επαναπρογραμματίσουμε τις υποκείμενες διαδικασίες πληροφοριών. Όλοι οι άνθρωποι μέσα μας έχουμε μικρά προγράμματα λογισμικού (περίπου 24.000) που τα αποκαλούμε «γονίδια» (το σύνολό τους αποτελεί το «ανθρώπινο γονιδίωμα»). Σχεδιάστηκαν και εξελίχθηκαν δεκάδες εκατοντάδες χρόνια πριν, όταν οι όροι και οι συνθήκες ζωής ήταν αρκετά διαφορετικές από τις σημερινές. Για παράδειγμα, το «πρόγραμμα» του γονιδίου δέκτη ινσουλίνης - λίπους λέει: "διατήρησε κάθε θερμίδα επειδή η επόμενη εποχή κυνηγιού μπορεί να μην πάει και τόσο καλά." Το «πρόγραμμα» αυτό είχε νόημα πριν μερικές χιλιάδες χρόνια, όταν η διατροφή των ανθρώπων ήταν μια διαδικασία άστατη και αβέβαιη, αλλά σήμερα είναι ένα γονίδιο που οι περισσότεροι από μας θα επιθυμούσαμε να επαναπρογραμματίσουμε. Τώρα πια έχουμε μια νέα τεχνολογία που μπορεί να «κλείσει» αυτά τα γονίδια, την αποκαλούμενη «παρέμβαση RNA» (RNA interference). Όταν, σε πρόσφατα πειράματα, το συγκεκριμένο γονίδιο «κλείσθηκε» στα ποντίκια, αυτά παρότι έτρωγαν λαίμαργα, παρέμεναν λεπτά, διατηρώντας τα οφέλη υγείας που προσφέρει το ιδανικό βάρος. Δεν απέκτησαν διαβήτη, καρδιακές παθήσεις ή καρκίνο και έζησαν 20% έως 25% περισσότερο από το μέσο όρο. Υπάρχουν πολλά άλλα γονίδια που θα επιθυμούσαμε να απενεργοποιήσουμε, όπως τα γονίδια που είναι υπεύθυνα για τις καρδιακές παθήσεις ή τα γονίδια πάνω στα οποία στηρίζεται ο καρκίνος για να εξελιχθεί. Εάν μπορούσαμε να «κλείσουμε» αυτά τα γονίδια, θα μπορούσαμε να εξαλείψουμε αυτές τις ασθένειες. Η απενεργοποίηση των γονιδίων είναι μόνο μια από τις πιθανές μεθοδολογίες: υπάρχουν νέες μορφές θεραπείας γονιδίων που πραγματικά προσθέτουν γονίδια, καθώς και μια νέα μορφή θεραπείας κυττάρων, όπου μπορούμε πραγματικά να δημιουργήσουμε νέα κύτταρα με το DNA του ασθενή, έτσι ώστε αν χρειαστεί, για παράδειγμα, νέα καρδιακά κύτταρα να είμαστε σε θέση να τα δημιουργήσουμε ή να τα διορθώσουμε. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορούμε να ανανεώσουμε όλα τα κύτταρα και τους ιστούς των ανθρώπων. Σύμφωνα με τον Kurzweil, σε δέκα πέντε έτη από τώρα ή και λιγότερο, θα έχουμε την ωρίμανση αυτών των τεχνικών της Γενετικής κι έτσι, θα υπερνικήσουμε με εντυπωσιακό τρόπο τις σημαντικότερες ασθένειες τις οποίες αντιμετωπίζαμε για αιώνες και επίσης, θα είμαστε σε θέση να επιβραδύνουμε, να σταματήσουμε ή ακόμη και να αντιστρέψουμε τις διαδικασίες γήρανσης.
| |
Από την άλλη μεριά, ο Chargaff, απαντώντας σε σχετική ερώτηση για τους ορίζοντες που ανοίγονται μετά την αποκρυπτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος, λέει: «Οι θετικοί επιστήμονες, ανάμεσά τους και οι γιατροί, υπόσχονται πάρα πολλά, απεριόριστα πολλά… Έχουν χάσει κάθε σεβασμό και μέτρο. Κανένας επιστήμονας, κανένας γενικά, δεν γνωρίζει τι είναι ακριβώς η ζωή κι ούτε θα μπορέσει ποτέ να το εξηγήσει πλήρως. Είναι ένα παντοτινό μυστήριο. Τι πραγματικά συμβαίνει μετά την γονιμοποίηση; Όμως οι θετικοί επιστήμονες διεξάγουν έναν πόλεμο ενάντια στη φύση. Γι΄ αυτό, το μέλλον θα μας αναθεματίσει. Πειραματίζονται τροποποιώντας τα γονίδια, τα οποία έχουν δημιουργηθεί στη διάρκεια εκατομμυρίων χρόνων, χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι χτυπούνε οι ίδιοι το κεφάλι τους. Επιδιώκουν την μακροζωΐα, την παντοτινή ζωή. Θέλουν να νικήσουν τον θάνατο. Παριστάνουν το Θεό ή το Διάβολο…». Η συνέχεια της συνέντευξης είναι αποκαλυπτική:
Αλλά κ. Chargaff, η γενετική τεχνολογία που κατηγορείτε δε θα υπήρχε χωρίς εσάς. Εσείς θέσατε τις βάσεις, για το διάβασμα του γενετικού κώδικα. Εσείς δώσατε τον αναπτήρα σε αυτούς που τώρα δαιμονοποιείτε...
Η επιστήμη δεν είναι το προϊόν ενός μόνο εγκεφάλου. Οι ανακαλύψεις μου θα γίνονταν έτσι κι αλλιώς από κάποιον άλλο 2-3 χρόνια αργότερα. Δεν κατηγορώ τον εαυτό μου. Η χειρότερη μέρα της ζωής μου ως επιστήμονα ήταν η μέρα της Χιροσίμα. Η Χιροσίμα δείχνει ότι η θετική επιστήμη δεν διαχωρίζεται από τον θάνατο. Είναι μια επιστήμη του θανάτου. Και είμαστε για αυτό όλοι υπεύθυνοι. Η διάσπαση του ατόμου και του κυττάρου στη συνέχεια είναι οι μεγαλύτερες αμαρτίες της τεχνοεπιστήμης. Όλες οι επεμβάσεις που γίνονται στο γενετικό υλικό των ειδών διατροφής ή των διάφορων οργανισμών είναι μεγάλα εγκλήματα. Όταν αυτά τα τεχνικά δημιουργήματα αφεθούν στο περιβάλλον, δεν μπορεί πια κανείς να τα μαζέψει πίσω. Το ότι ο άνθρωπος θέλει να πάρει στα χέρια του την εξέλιξη είναι διαβολικό. Έφθασε σε ένα κρίσιμο σημείο, που δεν πρέπει να ξεπεράσει, αλλά από ότι φαίνεται θα το κάνει, παρόλο που δεν είναι σε θέση...
Άλλοι συνάδελφοί σας τα βλέπουν διαφορετικά. Ο James Watson, από τους πιο μεγάλους βιολόγους, λέει: "Μέχρι τώρα νομίζαμε ότι η μοίρα μας βρίσκεται στα αστέρια. Τώρα ξέρουμε ότι βρίσκεται σε μεγάλο βαθμό στα γονίδια".
Αυτό είναι ανοησία. Επικρατεί μια φονταμενταλιστική πίστη. Οι τεχνοεπιστήμονες είναι οι Ταλιμπάν του μοντερνισμού. Ο Watson θέλει επίσης να παραγάγει υγιέστερους και εξυπνότερους ανθρώπους. Η καλλιέργεια του υπεράνθρωπου! Κλείνω τα αυτιά μου. Δεν το προσπάθησε αυτό κάποτε και ο Χίτλερ;
Είναι το "πανεπιστημιακό-βιομηχανικό" λόμπυ εκτός ελέγχου, όπως έγραψε το επιστημονικό περιοδικό Nature;
Είναι. Η ρητορική γύρω από τους κλώνους, γύρω από τα εμβρυικά αναπαραγωγικά κύτταρα δείχνει μια ιδιόμορφη ανάγκη να αφεθεί η πραγματικότητα και να μπούμε στο απερίγραπτο. Μόνο ανόητοι και ξεμωραμένοι κάνουν κάτι τέτοιο... Εμένα δεν θα μού ερχόταν η ιδέα να βελτιώσω τη φύση. Παλιά εξαιτίας της βροχής εφευρέθηκε η ομπρέλα, έτσι δεν έγινε καμιά μεγάλη επέμβαση στη Μετεωρολογία. Σήμερα δίνεται εντολή σε ένα Ινστιτούτο να εξαλείψει τη βροχή, συνοδευμένη βέβαια με πακτωλό χρημάτων. Έχουμε χάσει το σεβασμό μας...
Πιστεύετε ότι η γενετική τεχνολογία δεν οδηγεί πουθενά;
Φέρνει πολύ λίγα καλά. Σκαλίζουν μόνο την επιφάνεια. Παράγουν όμως μεγάλο θόρυβο: θαυμαστές νίκες ανακοινώνονται, μιλούν για την παντοδυναμία του γονιδίου. Αλλά όσο πιο πολύ ερευνά κανείς, τόσο μεγαλώνουν οι λευκές (σ.σ. άγνωστες) περιοχές στον χάρτη. Τα γονίδια δεν είναι τα μοναδικά εργαλεία που χρησιμοποιεί η φύση για να διατηρήσει και να εξελίξει τη ζωή. Σε μερικά χρόνια δεν θα είναι πια η λέξη γονίδιο σε όλων τα στόματα. Οι άνθρωποι θα αντιμετωπίζουν αποσβολωμένοι τη σημερινή ορολογία και ρητορική.
Αλλά ακριβώς αντίθετα με αυτά που λέτε, η πίστη στην παντοδυναμία των γονιδίων κυβερνά. Πάνω από 450 τεστ γονιδίων υπόσχονται ήδη σήμερα ένα παράθυρο στο μέλλον. Υγιής ή σύντομα άρρωστος; Τα τεστ θα αποφασίζουν αν κάποιος θα πάρει μια δουλειά ή αν θα ασφαλιστεί από μια ασφάλεια υγείας.
Κάποτε θα μάς προβλέψουν ακόμα και την ημέρα του θανάτου. Ο άνθρωπος όμως δεν θα έπρεπε να ξέρει τι φέρνει το μέλλον. Η μη-γνώση του είναι το αλάτι της ζωής. Παλιά υπήρχαν οι Δελφοί που προέλεγαν το μέλλον. Σήμερα είναι οι ερευνητές, αλλά τις προγνώσεις τους θα τις πίστευα όσο και των μάγων, των Σαμάνων, των αστρολόγων. Αυτών μάλιστα οι προγνώσεις κοστίζουν πιο φθηνά.
Όμως η γενετική διάγνωση υπόσχεται θαύματα. Θα έρχονται στον κόσμο μόνο υγιείς άνθρωποι…
Όχι! Αυτή η διαγνωστική είναι φρικαλέο πράγμα. Ο άνθρωπος δεν έχει την εγγύηση ότι γεννιέται υγιής. Πίσω από αυτό κρύβεται η επιθυμία για ένα βελτιωμένο Χίτλερ. Ποιος βρίσκεται στην αποβάθρα; Ποιος ξεδιαλέγει; Ζούμε σε έναν άθλιο κόσμο αν είμαστε υποχρεωμένοι να μιλάμε για τέτοια πράγματα.
Πρόσφατα απορρίφθηκε μια φοιτήτρια από ένα αμερικάνικο πανεπιστήμιο για ελίτ. Πέρασε σε όλα τα τεστ που απαιτούνταν και ήταν υγιής. Το γενετικό τεστ όμως προέβλεψε μελλοντική θανατηφόρα αρρώστια. Έτσι το πανεπιστήμιο θεώρησε ότι δεν άξιζε τον κόπο ακόμα και για την ίδια, μια τόσο επίμονη και δαπανηρή φοίτηση.
Αυτό θα έπρεπε να τιμωρηθεί, αλλά δείχνει την χωρίς όρια ψυχρή κυριαρχία του χρήματος. Χρήμα, χρήμα… Για τα πάντα χρειάζονται σήμερα χορηγοί. Παλιότερα στα πανεπιστήμια επικρατούσε άλλη ηθική. Στον καιρό μου ακόμα το κίνητρο ήταν η τόλμη. Δεν αποβλέπαμε σε πατέντες και αποζημιώσεις. Σήμερα ο πιο σημαντικός παράγοντας στο εργαστήριο είναι ο δικηγόρος πατεντών. Φωνακλάδες, κονκισταδόροι τύποι, αμαθείς ειδικοί, που η ματιά τους είναι στραμμένη συνέχεια στο χρηματιστήριο, έχουν επικρατήσει στα επιστημονικά εργαστήρια. Τέτοιοι τύποι δεν υπήρχαν παλιότερα. Σήμερα θέλουν να γίνουν σταρ, διάσημοι, να οργανώνονται για χάρη τους δεξιώσεις. Στις αρχές της δεκαετίας του 70 αναδείχτηκαν τέτοια πρότυπα. Ξέρουν πώς να εξασφαλίζουν εκατομμύρια από διάφορα ιδρύματα και εταιρείες και πώς να γίνονται εκατομμυριούχοι. Αν για παράδειγμα ερευνούσε σήμερα ο Νεύτων για την βαρύτητα, θα έπρεπε όλοι να πληρώσουμε γι΄ αυτό, γιατί αναγνωρίζουμε αυτό το δικαίωμα. Η "πρόοδος" έγινε ένας ανεμπόδιστος τρόμος και η ηθική ένα λάστιχο... Το αποτέλεσμα θα είναι ένα μοριακό Άουσβιτς. Και δεν είμαι καμιά Κασσάνδρα...
Υ.Γ. Γι' αυτό ακριβώς ο γράφων συμφωνεί απόλυτα με τα λόγια του "Priest of the Invisible", James Douglas (Jim) Morrison (1943-1971), ειπωμένα σχεδόν 40 χρόνια νωρίτερα: «I don't know what's gonna happen, men... but I wanna have my kicks before the whole shithouse goes up in flames…»
[1] Πηγή: http://www.kurzweilai.net
[2] Ο Edwin Chargaff είναι από τους μεγάλους των θετικών επιστημών, ένας από τους πατέρες της γενετικής μηχανικής, μάρτυρας των εξελίξεων του 20ου αιώνα. Γεννήθηκε το 1905 στην Αυστρία, σπούδασε χημεία στη Βιέννη και στη συνέχεια στο Yale, εργάστηκε στο Βερολίνο και διωγμένος από τον Χίτλερ πέρασε από το Παρίσι για να καταλήξει στο Columbia της Ν. Υόρκης. Οι έρευνες και οι εργασίες του συγκρίθηκαν με αυτές του Δαρβίνου και του Μέντελ και αποτέλεσαν τη βάση για την αποκρυπτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος και μάλιστα προηγήθηκαν των αντίστοιχων εργασιών των James Watson και Francis Crick οι οποίοι του «έκλεψαν» το βραβείο Νόμπελ το 1962, για τα «βασικά ζεύγη». Ζώντας εκ των έσω, τις εξελίξεις στα κέντρα έρευνας και τεχνολογίας, έχασε κάθε εμπιστοσύνη στη σημερινή τεχνοεπιστήμη. Από το 1978 μέχρι και το θάνατό του το 2002, προειδοποιούσε για τους κινδύνους από τη γενετική έρευνα και τεχνολογία.
[3] Πηγή: http://www.oikoen.gr/selides-genet-auswitz.htm
ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ centro vol.4 - ΙΟΥΝΙΟΣ 2006
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου